Zostałeś tatą i prowadzisz firmę? Sprawdź, jak skorzystać z płatnego urlopu ojcowskiego!

Narodziny dziecka to rewolucja w życiu, także zawodowym. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy prowadząc własną firmę, mogą liczyć na jakiekolwiek wsparcie, by spędzić pierwsze chwile z maluchem. Odpowiedź brzmi: tak! Jako przedsiębiorca masz prawo do w pełni płatnego urlopu ojcowskiego.

W tym artykule krok po kroku wyjaśnimy, jakie warunki musisz spełnić, o jakie pieniądze chodzi i jakich terminów pilnować.

Urlop ojcowski a tacierzyński – to nie to samo!

Na początek ważne rozróżnienie, które często bywa mylone:

• Urlop ojcowski: To Twoje wyłączne i niezależne prawo jako ojca. Nie zależy od tego, czy matka dziecka pracuje i czy korzysta z urlopu macierzyńskiego. To 14 dni tylko dla Ciebie.
• Urlop tacierzyński: To część urlopu macierzyńskiego, którą matka dziecka może Ci „oddać”.

W tym artykule skupiamy się na urlopie ojcowskim – czyli dodatkowym przywileju dla każdego
taty-przedsiębiorcy.

Najważniejszym warunkiem, który musisz spełnić, aby otrzymać zasiłek za okres urlopu ojcowskiego, jest opłacanie dobrowolnej składki na ubezpieczenie chorobowe.

• Co to jest? To dodatkowa, nieobowiązkowa składka ZUS, którą jako przedsiębiorca możesz płacić co miesiąc.
• Dlaczego jest kluczowa? Tylko opłacanie tej składki daje Ci prawo do świadczeń w razie choroby (L4) oraz właśnie do zasiłku macierzyńskiego (w tym za urlop ojcowski).

Uwaga na okres wyczekiwania!
Co do zasady, prawo do zasiłku nabywasz po upływie 90 dni nieprzerwanego opłacania składki chorobowej. Jeśli więc dopiero planujesz zostać tatą, upewnij się, że odpowiednio wcześnie zgłosiłeś się do tego ubezpieczenia.

Urlop ojcowski w liczbach – to musisz zapamiętać:

Oto najważniejsze liczby i terminy, których musisz pilnować:

• 7 dni – to minimalny termin na złożenie wniosku do ZUS przed planowanym rozpoczęciem urlopu.
• 14 dni – tyle wynosi wymiar urlopu ojcowskiego (kalendarzowych, a nie roboczych).
• 100% – tyle wynosi zasiłek. Otrzymasz 100% podstawy wymiaru zasiłku, czyli kwoty, od której opłacasz składki.
• 12 miesięcy – to maksymalny wiek dziecka, do którego ukończenia musisz wykorzystać urlop. Po pierwszych urodzinach dziecka niewykorzystane dni bezpowrotnie przepadają!
• 2 części – urlop możesz wykorzystać jednorazowo (14 dni z rzędu) lub podzielić na dwie równe części (po 7 dni każda).
• 7 dni – to minimalny termin na złożenie wniosku do ZUS przed planowanym rozpoczęciem urlopu.

Jak obliczyć wysokość zasiłku?

Wysokość Twojego zasiłku (100% podstawy wymiaru) zależy od tego, od jakiej kwoty deklarowałeś i opłacałeś składki przez ostatnie 12 miesięcy przed urlopem.

Przykład: Jeśli opłacasz składki ZUS od standardowej podstawy (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia), Twój zasiłek będzie liczony od tej właśnie kwoty. Jeśli płacisz wyższe składki („ZUS dobrowolny”), Twój zasiłek również będzie odpowiednio wyższy.

Na urlopie nie pracujesz!

To kluczowa zasada, o której musisz pamiętać. W okresie pobierania zasiłku za urlop ojcowski nie możesz prowadzić działalności gospodarczej. Oznacza to, że nie powinieneś:

• Wystawiać faktur.
• Podpisywać umów.
• Aktywnie świadczyć usług dla swoich klientów.

ZUS ma prawo skontrolować, czy faktycznie sprawujesz osobistą opiekę nad dzieckiem, a nie pracujesz. Wykrycie takiej sytuacji może skutkować koniecznością zwrotu całego wypłaconego zasiłku wraz z odsetkami.

Co z ZUS-em w trakcie urlopu?
Dobra wiadomość jest taka, że za okres, w którym pobierasz zasiłek, jesteś zwolniony z opłacania składek społecznych. Obowiązkowa pozostaje jedynie składka zdrowotna.

Jak złożyć wniosek?

1. Upewnij się, że spełniasz warunek opłacania dobrowolnej składki chorobowej przez co najmniej 90 dni.
2. Pobierz i wypełnij wniosek ZAO (Wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego).
3. Dołącz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
4. Złóż komplet dokumentów w ZUS – osobiście, pocztą lub elektronicznie przez platformę PUE ZUS. Pamiętaj, by zrobić to najpóźniej 7 dni przed startem urlopu.